نماز وخانواده
راهکارهای نماز درخانواده
الف:بیان مشکلات:
1ـ عدم تبیین جایگاه رفیع مسجد و خانواده و مدرسه در حکومت اسلامی.
2ـ جایگزینی بیمورد سایر نهادهای اجتماعی به جای مسجد در امور فرهنگ دینی.
3ـ عدم استفاده از استعدادهای بالقوه مراکز اطلاعرسانی همچون صدا و سیما و مطبوعات و ...
4ـ عدم فرهنگسازی و آموزش کافی متناسب با نماز در خانه و جامعه.
5ـ وجود برخی از متولیان فرهنگی و خانوادههای بیانگیزه برای حضور در نماز.
6ـ فقدان مراکز مطالعاتی و تحقیقاتی مناسب برای نماز.
7ـ نا هماهنگی بعضی از ستادهای نماز جمعه و جماعت و هیأت امنای مساجد.
8ـ عدم ارتباط کافی صاحبنظرات برجستهی دینی در مجامع جوانان و جلسات انجمن اولیا و مربیان.
9- فقدان ارتباط منسجم و نظاممند بین مسجد خانه و مدرسه.
10 ـ عدم حضور کافی جوانان در مساجد و محافل مذهبی و نمازهای جمعه و جماعت.
11ـ بی نظمی کودکانه و نونهالان در مسجد و نمازخانه و برخوردن غیرسازنده بزرگترها با آنها.
12ـ برنامه های فرهنگی در روستاها کمتر مشاهده میشود.
ب:راهحلها
1ـ صدا و سیما به دلیل فراوانی مخاطب از مؤثرترین رسانههای گروهی به شمار میرود و برنامه های آن میتواند شامل تهیه گزارش از نماز مدارس و مساجد و امامزاده ها ،آموزش وضو و قرائت صحیح نماز وعمق بخشیدن به آن با استفاده از فیلمهای کوتاه به شکل مستمر و پایدار.
2ـ برگزاری نشستها علمی جشن عبادت و توجه به جلوههای خاص .
3ـ طراحی و اجرای مسابقات احکام و فرهنگ نماز و اذان.
4ـ استفاده از مبلغان موفق دینی در مناسبتهای مختلف مذهبی.
5ـ مشارکت اولیاء و مربیان در برنامه های مساجد و نماز جماعتها .
6ـ استمرار تحقیقات انجام شده پیرامون آمار مراکز مذهبی و استفاده کارشناسی از آمارها.
7ـ تشکیل شورای مشورتی متشکل از روحانیون فرهنگیان دانشگاهیان بازاریان، جوانان ، بانوان و سایر عناصر تأثیرگذار.
8ـ تدوین متون آموزشی ودستورالعمل مشترک کاربردی جهت تعامل با سایر مراکز و تقسیمبندی کارها.
9ـ جلسات دورهای علماء برجستهی دینی در محلهها و مدارس .
10ـ حضور دسته جمعی اعضای خانواده در بعضی نمازجماعتها مساجد با توجه به اینکه اگر مساجد در جذب و تربیت افراد موفق باشد. خانواده سلامت و قداست خود را حفظ میکند.
11ـ هماهنگ و همسوساختن فعالیتهای مدارس و مساجد در جهت پرورش معنوی فرزندان.
12ـ عکس دانش آ موزان ممتاز مدارس در مسجد هم نصب شود.
13ـ دفترچه عبادی برای ثبت اعمال خوب در دفتر توسط خود بچهها تهیه شود.
14ـ دخالت دادن خود جوانان در امورمساجد ـ بهرهگیری از مدیریت جوانان ـ ارائه خدمات فرهنگی مساجد به اهل محل، رعایت حال جوانان در سخنرانیها: مشاوره دینی ـ عدم طرد جوانان در صورت اشتباه و خطا.
15ـ اجرای طرح آموزش مفاهیم تقلید و مرجعشناسی
16ـ تشکیل مهدکودکهای افتخاری در کنار مساجد و کمک کودکان و نوجوانان در تنظیم صفوف ـ کفشداری ـ و خادم افتخاری مسجدو گلاب پاشی و ....
17ـ همکاری شورای اسلامی روستاها ومعتمدین محلّی در برنامههایی مثل پیاده روی ـ کوهنوردی ـ دومیدانی ـ جشن تکلیفها ـ مراسم شعر و خاطرهی نماز ـ نصب پلاکارد و حدیث. روزنامهدیواری و ... .
راه حلها در مورد موضوع
توجه به دعوت فرزندان به نماز با تاکید بر نقش الگویی پدر و مادر
1 توجه به جوان و دوران بلوغ او 8سحرخیزی و ورزش صبحگاهی
2 بیان احکام به صورت عملی (صلّوکمااصلّی) 9کونو دعاه النّاس بغیر السنتکم
3 بیان فضایل هنری نماز جماعت در قالب آیات الصلوه 10فعال نمودن انجمنهای اولیاء و مربیان مدرسه
4 آشنایی مختصر والدین با اصول روانشناسی دینی 11-توسل به قرآن و علوم ناب و ارزشمند آن برای خانوادهها
5 همراهی والدین با فرزندان در اماکن مذهبی و دینی 12 تفهیم واقعیت و نقش و آثار نماز به جوانان
6 از بهشت، حلالها و زیباییهای دین بیشتر صحبت کردن 13 بیان حالات معنوی دوران کودکی ائمه،صلحا،شهداءو ....
7 رعایت برنامه (مطالعه ، ابتکار، مطالبه ) 14 تفهیم واقعیت و نقش و آثار نماز به جوانان
15- استفاده از روشهای مرکز تربیت مربی کودکان و نوجوانان دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم جناب استاد راستگو در ترویج نمازکودکان.
16- بر پاداشتن نماز اول وقت توسط والدین این معنا را در ذهن بچهها تداعی میکند که در شبانهروز اوقاتی که به نماز اختصاص داشته و نباید چیز دیگری جایگزین آن شود.
17- توجه به مراحل سنّی فرزندان به منظور دعوت آنان به اقامه نماز حائز اهمیت است.
18- بکارگیری الفاظ زیبا و مناسب، پرهیز از خشونت و نداشته چهرهای عبوس در محیط خانواده، مخصوصاً به هنگام دعوت به امر نماز.
19- والدین به جای استفاده از حربه زور. بر آشنا کردن فرزندانشان به وظیفه اقامه نماز، تشویق آنان در این خصوص تأکید قرار شود.
20- توجه به دعوت فرزندان به نماز با تأکید بر نقش الگوی پدر و مادر.
شرایط والدین برای نماز خوان کردن کودکان:
1ـ آگاهی و معرفت والدین نسبت به : الف) معارف دین ب)مسائل تعلیم و تربیت ج) مسائل روحیات کودک و نوجوان
2ـ ایمان و باور قلبی 3ـ عامل بودن (خودشان نماز خوان باشند). 4ـ اخلاق و رفتار مناسب
آمادگیهای کودک و نوجوان برای فراگیری فرضیهی بزرگ نماز:
1ـ آمادگی جسمانی 2ـ آمادگی گفتاری 3ـ آمادگی عاطفی و روانی 4ـ آمادگی سنّی
علل بیتوجّهی نوجوانان به نماز و راهحلها: (موانع و راهکارها)
علل فردی عدم گرایش به نماز:
الف) آگاه نبودن نسبت به معارف نماز- ب) خستگی و بیحوصلگی- ج) اشتغال زیاد و غفلت -د) خودنمایی و تعرض- هـ ) احساس گناه
علل خانوادگی بیتوجّهی به نماز:
الف) نداشتن الگوی مناسب ب) بیتوجهی نسبت به تربیت دینی ج) عادت و تمرین ندادن د) مال حرام و شبههناک هـ) تقویت نکردن ایمان کودک و نوجوان و) بهرهنگرفتن از روشها و ابزارهای مناسب.
علل اجتماعی غفلت نوجوانان به نماز:
الف) دوستان و معاشران بیقید نسبت به دین و احکام دین ب) تبلیغات مسموم علیه دین ج) ارائه نکردن الگوی عملی در اجتماع د) کمرنگ بودن نقش مدرسه در هدایت نوجوان به سوی نماز.
سایر عللی که به نوعی مانع گرایش به نماز محسوب میشود:
1ـ آموزش تحمیلی و اجباری نماز 2ـ پاداش و تشویق کودک به عواملی چون جایزه، پول و ... انگیزه درونی کودک از بین میبرد. 3ـ وابستگی کودک به والدین و ترس از آنها. 4ـ عادت دادن کورکورانه مانع تربیت فعّال 5ـ افکار پریشان و متضاد حاصل از تبلیغات مسموم و مخرّب. 6ـ عادت نداشتن به نماز از دوران کودک 7ـ آگاه نبودن از فلسفه و اسرار نماز. 8ـ نداشتن انگیزه قوی برای خواندن نماز 9ـ ترجیح دادن تفریح و سرگرمی به جای نماز 10 داشتن سؤال و ابهام نسبت به بعضی از مسائل اعتقادی مانند: خدا، معاد و ...
راهکارهای عملی برای ترغیب کودک و نوجوان به نماز:
1 ـ آگاهی بخشیدن: اگر والدین باشگردهای مختلف فکر و ذهن کودک و نوجوان را نسبت به مسائل و مفاهیم و ارزش نماز متوجه کنند خود کودک با انگیزهی باطنی به سوی چنین افکار و اندیشههایی سوق پیدا میکند.
مثلاً: بیان حالات معنوی پیامبران وذکر داستانهایی از آنها، تهیه مجلات مفید، نقاشیها و شعرهای مرتبط.
2 ـ برخوردعاطفی: رفتار سرشار از مهر و محبت، یاری کردن، دلسوزی نمودن، احسان کردن، تحریک عواطف و احساسات کودکی، تحمل رفتارهای نادرست و گذشت کریمانه، برخورد آرام و ... میتواند کودک و نوجوان را بر سر شوق آورد.
3 ـ استدلال: برای ترغیب کودک و نوجوان لازم است از دلایل مختلف و گوناگون به دور از مجادله و بحث ولی با تجزیه و تحلیل درست و پرهیز از ادلّهی خرافی و غیر منطقی و اقامهی شواهد و نتایج عملی نماز برگرفته از آیات و روایات و سیرهی ائمهی اطهار او را متقاعد کرد. در چنین وضعیت او با ذهنی روشن و استدلال کافی نماز را به درستی درک و عمل میکند.
4 ـ ایجاد انگیزه و امید: بیان آثار و نتایج مثبت نماز، نشان دادن انسانهای موفق و روشنگری نسبت به آینده نمازگزاران، باعث ایجاد جلوههای امید در قلب بچهها خواهد شد.
5 ـ تغییر رفتار: اگر کودک و نوجوان با شیوههای قبلی هدایت نشد میتوان با بیاعتنایی، کاستن محبت، به کنایه نسبت به ترک نماز سخن گفتن، اخطار و امثال آن کودک و نوجوان را نسبت به عواقب ترک نماز متوجه کرد.
6ـ آسانگیری: در تربیت و تعلیم دینی کودک و نوجوان، آسان گرفتن بسیار مفید است و موجب رغبت و تداوم عمل آنان نسبت به نماز میگردد.
7ـ ساده و قابل درک بودن مسائل مطروحه نماز: در ترغیب کودک و نوجوان به معارف دینی خاصه نماز، لازم است مطالب و مسائل نماز به زبان بسیار ساده و ابتدایی و به دور از هر گونه سختگیری آموزش داده شود.
8 ـ تمرین و مداومت: یکی از راههای پایداری در انجام هر کاری از جمله عبادت تمرین و تداوم است. اگر والدین بتوانند با شیوههای جذّاب، کودک و نوجوان به نماز عادت دهند این عادت حسنه به تدریج به صورت ملکه باطنی ظاهر خواهد شد.
9ـ یاددهی غیر مستقیم: یکی از روشهای بسیار مهم و مؤثر در تربیت، روش یاددهی و یادگیری غیرمستقیم است. یعنی نقش تربیت فقط مربوط به والدین یا مربّی نیست بلکه به صورت مشارکت بین والدین و فرزند انجام میشود. و اگر والدین خود غافل به نماز و اعتقادات دینی نباشند میتوانند از کودک یا نوجوان خود نماز و فرایض دینی را بخواهند .
راهحل ها در مورد موضوع
تبیین نقش خانواده به عنوان نخستین مکتب تربیتی فرزندان در نهادینه کردن فرهنگ اقامه نماز
1 بیان آثار و اسرار و فلسفه و احکام نماز با خوشرفتاری 5 والدین اگردرمواقع مختلف،نماز به تأخیرافتاد اظهار نارضایتی کنند
2 حضور والدین در نمازهای جمعه،جماعات و زیارت امامزادگان 6 تنظیم وقت ملاقاتهای والدین براساس وقت نماز
3 تهیه کتاب و جزوات مفید و وسایل کمکآموزشی در منزل 7 در محاورات گفته شود فلانی را در مسجد دیدم یا در حال نماز دیدم
4 استفاده از اهرم ورزشی و تفریحی در جذب نماز 8 به کارکرد نماز در استجابت دعا و حل مشکلات علمی توجه شود
9- اگر عکس یادگاری از بچههاشان میگیرند عکس موقع وضو گرفتن، پهن کردن سجاده، با لا زدن آستینها ، قبله یابی و جشن تکلیف
10- در خاطرات خانوادهها بیان شود که با برگزاری نماز خطری دفع یا مفغتی جلب شود مثلاً پدر در مأموریتی برای ادای نماز توقف میکند و از اتومبیل 11- بمبگذاری شده خارج میشود و باادای نماز و انفجار خودرو به او آسیبی نمیرسد
12- زیبا جلوه دادن آداب و مستحبات نماز انگشتر شانه تسبیح آیینه. 13- بیان آرامش انسان در عصر ماشین در سایه عبودیت .
14- جملاتی از نماز توسط بچهها در منزل به صورت سیّار نصب شود. 15- بیان و دیدن نماز قومیتها و اقشار مختلف و سنین متفاوت.
16- واکسینه کردن بچهها در مقابل هجمه و بمباران تبلیغات سوء، اعم ازدیداری، شنیداری و ...با توجه دادن به نماز واقعی.
17- خیرخواهی، کمالجویی، آرمانخواهی ظرفیت علمی نامحدود... باید بنیانهای حاکم بر روند فکری و آموزش ما را تشکیل دهد.
18- اهتمام والدین به خودسازی و نهادینه کردن فرهنگ نماز دروجود خویش
19- تقویت روحیه سپاسگزاری در فرزندان در قبال دریافت هدیه از سوی دیگران که منظور نماز تشکّر از خداست
20- درخواست از فرزندان جهت قضاوت بین نماز پدر و مادر و اینکه نماز کدام زیباست (البته بعد از آموزش به بچهها)
21- تشکیل محفل صمیمی خانوادگی در بخشی از ساعات شبانه روز به بیان جایگاه نماز در زندگی و احکام آن توسط والدین
22- تشویق و ترغیب فرزندان به بیان دیدگاههای خود دربارهی نماز در قالب نقاشی ـ شعر ـ داستان ـ قصه
23- واگذاری مسئولیت یادآوری اوقات نماز به فرزندان خصوصاً نماز صبح
راه حل ها در مورد موضوع
بیان تأثیر نماز در خوشبختی و سعادتمندی خانواده
1 نماز دست جوان را در دست خدامی گذارد 5 با استفاده ازآثارنماز،جوان خود را ازآفت تهاجم فرهنگی حفظ میکند
2 در تحقیق از ویژگیهای خواستگار از نماز خوان بودن و مسجدی بودن طرف مقابل تحقیق شود 6 نمازپشتوانه محکم اعتقادی است وباعث مقیّد شدن نمازگزار به ارزشهای اسلامی می شود
3 سعادت وشقاوت افراد در گرو اعمال آنهاست همه اعمال ما وابسته به نماز است و پایه خوشبختی بر عبادت استوار است 7 برگزاری نماز زوجهای جوان مثل نماز در شب عروسی و مراسم خواستگاری.
4 نحوه تأکید و تصریح بر به جا آوردن نمازهای قضا 8 نماز راه تشخیص صراط مستقیم است نه شرط تعلیم وتربیت مستدام
9- نماز راه تشکر از خداست و اقامه آن مساوی است با وفور نعمات و اگر نادیده گرفته شد افروختن آتشی است به دست خود در دامان خود.
10- فاصله ایمان و کفر ترک نماز است. خانه ای که در آن نماز برپا نشود اهل آن« به مثابه انسانی است رها شده در آسمان که جز نابوی چیزی در انتظارش نیست )) .
11- حساسیت والدین به نماز فرزندان و بهرهگیری از روشهای غیر مستقیم مانند کنایه تعجب تاسف اشاره تشویق تنبیه ظریفانه.
12 - در خانه افراد در حال مباحثه احکام نماز باشند مثلاً پسر از پدر میپرسدالان فهمیده که موقع نماز یک ذره خون به آستین بوده است حالا چه کند.
13- رفتن دسته جمعی اعضاء خانواده همراه همسایگان و دوستان برای حضور در نمازهای جمعه و جماعت.
14- خانواده باید بتواند به تنظیم و اجرای طرح کوتاه مدت و بلند مدت و منظم وهماهنگ در تربیت فرزندانش تلاش کند.
15- خانواده باید بتواند علم همه را تبدیل به ایمان و دین آموزی را به دین باوری و دینداری تبدیل کند.
در جوان پاک بودن شیوه پیغمبری است ورنه هر گبری به پیری میشود پرهیزگار«سعدی»
راه حل ها در مورد موضوع
چگونگی ایجاد همه سویی بین خانواده ، مدرسه و جامعه در ترویج فرهنگ نماز
1 مساعد کردن شرایط خانوادگی و محیط زندگی 5 تنظیم جدول برنامهریزی براساس شرکت در نماز جماعت
2 رعایت احکام دینی توسط خانوادهها 6 علاقمندی بزرگترها به مسائل دینی
3 برنامه داشتن در اوقات فراغت وبیکار نبودن 7 داشتن آگاهی، معرفت و احاطه کافی بر مسائل دینی
4 اهمیت دادن به نماز در میهمانیها،جشنها و مهمانسراها 8 توجه به این نکته که آنها اَلاباء ثَلاثَه، اَبٌ یُولِدُک، واَب یُزوِّجُک وَاَب یُعَلِمُک
9- عامل بودن وخودباوری و تیکه برتفکروتدبر درقرآن با دومتغیرعمده ازسوی بزرگترها الف:انتظارپاداش اخروی ب:شأن بالاتر نزد مردم و جامعه.
10- اعتلا و تعمیق معرفت، بصیرت و باورهای اسلامی و ارتقاء و تحکیم ارزشهای اسلام و انقلاب اسلامی درخانوادهها.
11- گسترش کمی و ارتقاء کیفی آموزش مبانی اعتقادی به طور همه جانبه و ترویج معارف و ترسیم تربیت اسلامی با تأکید سیره عملی معصومین(ع).
12- تعظیم شعائر و احیای سنتهای اصیل مذهبی و دفاع مقدس و استفاده شایسته و نوین از ایام الله و اعیاد مناسبتها اسلامی و جلوه های ایثار و اخلاص وسیره بسیجی و پیراستن آنها از هر گونه افراط و تفریط و روشهای نادرست.
13- مقابله با خرافات و بدعتهای اعتقادی، تحجر فکری و ظاهرگرایی و خود باختگی در برابر فرهنگ بیگانه.
14- نبود ضمانت اجرایی و تشویق مناسب در برنامه های آموزشی اولیاء مربیان جهت حضور والدین.
15- برپایی جشنواره ها و معرفی بهترین تجارب خانوادهها ومعلمان در امر ترویج نماز.
16- هماهنگی با مطبوعات جهت اختصاص صفحه ای به نماز و قرآن با مسابقه با هدف دانش افزایی و ارتقاء سطح آگاهی.
17- پیشنهاد تشکیل و راه اندازی رشته مدیریت خانواده (مهارتهای زندگی) در مراکز پیش دانشگاهی .
18- جلوگیری از موازی کاری بعضی نهادها که حتی ضدیب با سایر مراکز را دارند یعنی رشتهها را پنبه میکنند.
19- به جای دولتی کردن نماز که نتیجه آن به جای معنویت، ظاهرسازی است. از حمایت غیر مستقیم دولت برخوردارشویم .
((اقامه نماز در کشوری که پرچم اسلام را برفراز سرخویش برافراشته و به حاکمیت اسلام مفتخرگردیده، یکی از واجب ترین فرایض است.)) «مقام معظم رهبری»
چگونگی ایجاد همسویی بین خانواده، مدرسه و جامعه در ترویج فرهنگ نماز:
1ـ اختصاص ساعاتی از برنامه جلسات آموزش خانواده به راههای تشویق و ترغیب فرزندان به نماز و الگو بودن خود والدین.
2ـ تشویق و ترغیب خانوادههای فعال و مؤثر در امر نماز فرزندان،برگذاری مسابقه صحت قرائت نماز از طریق انجمن اولیاء و مربیان ویژه خانوادهها و فرزندان آنان واعزام برترینها به عمره مفرد و جوایز ارزنده دیگر.
4ـ تهیه جزواتی پیرامون آثار و برکات نماز، نمازجمعه، نماز جماعت، CD، نوار در اختیار قرار دادن بصورت رایگان یا با تخفیف ویژه.
5ـ معرفی سایت ستاد اقامه نمازو انجمن اولیاء و مربیان به خانوادهها و برقراری ارتباط با آنان همراه با برنامههای آموزشی مسابقات، پرسش و پاسخ جهت ترویج فرهنگ نماز.
6ـ هماهنگی با صدا و سیما و استفاده از هنر سینما برای نشان دادن گوهر نماز و چهره نماز به جامعه.
7ـ تهیه کتب شیرین و آسان فهم در مورد نماز برای کودکان، نوجوانان و ...
8ـ ارائه برنامه و فرمهای کارشناسی شده جهت حضور معلمان، مدیران در نماز جماعت مدرسه.
9ـ هماهنگی با سازمان اوقاف و سازمان تبلیغات و دفتر تبیلیغات نسبت به برنامه نماز جماعت مساجد سطح شهر و روستا و ارائه برنامههای آموزش و سایر فعالیتها.
10ـ نظارت و همفکری با نویسندگان کتابهای درسی مدارس که رازها و رمزهای درسهای نماز را در کتب بگنجاند.
11ـ تشویق و ترغیب والدین نسبت به ساخت نمازخانه در مدرسه
12ـ ارتباط مستمر خانه و مدرسه با یکدیگر و آگاهی از برنامهها، نظرات و دیدگاههای هم و رفع شبهات در زمینه مسائل تربیتی مخصوصاً نماز و ایجاد هماهنگی در گفتارها و رفتارهای خود در برخورد با بچهها.
13ـ شرکت والدین در نمازهای جماعت مدرسه، مساجد، حسینیههاو ...
14ـ از آنجا که جامعه به وجود آمده از تکتک افراد خانواده است توجه افراد خانواده بالاخص والدین به فرضیه نماز و اهتمام ایشان در برپائی این مهم، زمینهی همسویی با مدرسه و جامعه را خود به خود فراهم میآورد.
راهحل در مورد موضوع ....................
اختصاص وقتی معین (ترجیحاً زمانی که بچهها نشاط کافی را دارا هستند) به بیان داستانهای قرآنی دربارهی نماز برای بچهها
1 استفاده از سیدیها، نوارهای آموزشی، بازیهای فکری در خصوص نماز 6 دقت درآلودگی درغذای خانواده از حیث رعایت نکردن حلال و حرام
2 بیان خاطراتی از آثار و تبعات اقامهی نماز، توسط والدین برای فرزندان 7 استفاده از محبّت به فرزندان از صمیم قلب و کوشش در تعلیم آنها
3 بررسی راههای جذابسازی آموزش نماز به فرزندان در خانواده 8 استفاده از تماثیل، استعاره، قصه، داستان و شعرکودکانه
4 جلوگیری از تنبلی،تن پروری و غفلت، و مسامحه کاری 9 استفاده از شخصیتهای محبوب جذاب و ممتاز
5 دعوت به نماز از روی غیرخشونت باشد تا عقدهسازی نشود 10 استفاده از آموزشهای غیر حضوری با ارائه کتاب و CD و نوار
11ـ تأمین مایحتاج مادی بچهها از قبیل اسباببازی، خوراک، پوشاک، تفریحات سالم ..... و ایجاد انبساط خاطر به واسطهی این امور، سپس آموزش نماز. زیرا وقتی دلها شاد شد باید بذر نصیحت را پاشید.
12ـ دقت در اینکه جوان میخواهد ثابت کند وجود دارد و میخواهد نشان دهد او برای خودش کسی است و میتواند یا غیو عاصی باشد.
13ـ دقت در جلوگیری از سلب اعتماد متولیان امور مذهبی بوسیلهی خانوادهها با غیبت کردن و بدگویی کردن.
14ـ جهلزدایی به وسیله مربیان و خانواده با استفاده از توان بیانی، تصویری،کتابها و مجلّات با رعایت: خودیابی، خودسازی، محاسبه نفس.
15ـ ایجاد رغبت در فرزندان با برقراری ارتباط دوستانه با نوجوانان و پذیرش دوستان او.
16ـ پیگیری پاسخگویی صحیح پرسشهای مذهبی فرزندان با استفاده از روحانیون محلّه و تلفن دفاتر مراجع عظام تقلید و تجهیز آنها با شور و شعور و هیجان مذهبی برا ی دفاع منطقی از دین و مکتب.
17ـ استفاده از ذوق و سلیقه متنوع فرهنگی مخصوصاً it رایانه ـ نقاشی متحرک انیمیشن.
راه حل ها در مورد موضوع ..........................
1- حضرت زهرا«سلام الله علیها» آموخت که با فرصت کم، مسائل تربیتی زیادی را میتوان به طور عملی به فرزندان آموخت و نسلی را پرورش داد که در ارکان آفرینش باشند.
2- به مانند علی«علیه السلام» باید به هنگام نماز غرق در خدا شد و حتّی خود را نیز فراموش کرد و تنها به یاد او بود نه اینکه گمشدهی خود را در نماز پیدا کنیم. «اقم الصّلوة لذکری».
3- تبیین نقش الگوی خانواده آسمانی حضرت علی« علیه السلام » و حضرت زهراء« سلام الله علیها » و اهل بیت«علیهم السلام» در ترویج فرهنگ نماز خانواده.
4- الگو بودن خانوادهها یعنی پدر و مادر، وقت نماز همه کارها را تعطیل و به سوی نماز روی آورند.
5- استفاده از جاذبههای صوتی، کلامی برای جلب و جذب فرزندان به نماز مانند قرائت نماز و قرآن با صدای خوب و لحن ملایم در صورت امکان.
6- ایجاد ارتباط گرم و سازنده با فرزندان و اعلام محبّت و نشان دادن رحمت و عنایت خود وگاهی هم بهرهگیری از مهر و قهر به صورت متعادل.
7- استفاده از همکاری برادر یا خواهر بزرگتر و همسالان برای جلب و جذب آنها به نمازیا مسئولیت دادن : یعنی شما مسئول بیدارکردن بزرگترها برای نماز هستی.
8- کنترل غیر مستقیم و زیرنظر داشتن غیر مستقیم و دوستانه ی فرزندان بویژه از طریق نزدیک شدن با دوستان فرزندان خود.
9- فراهم آوردن زمینهی لازم برای دوستیابی فرزندان از راه معاشرت با خانوادههایی که فرزندانی سالم و هم سن و سال فرزندان ما را دارند.
10- راهنمایی نوجوان برای عضویت در تشکیلات و گروههایی که در مسیر مذهب و عبادت هستند و مشارکت در هیأت مذهبی.
11- بیان حکایتهایی که ایجاد مشکلات را غفلت از نماز مطرح میکند.
12- بیان اینکه ترک نماز باعث زوال نعمت است (چنان که فرد نمازگزاری دچار بیبرکتی و نحسی شده و باغ او به فروش نمیرفت. پیامبر«صلی الله علیه وآله» فرمود: استخوان پوسیده فردی بینماز در باغش است).
13- نماز و درمان نگرانیها، فشارهای عاطفی، رنج درونی و ترس و آشفتگی.
14- برخورداری از روحیهی شاد و شادی برانگیز و اجتناب از غمزدگی و افسردگی.
15- رعایت انصاف و اغماض از خطاهای نهچندان جدّی فرزندان.
16- تشویق اعمال پسندیده و مثبت فرزندان در حد اعتدال و رفتار صمیمانه با حفظ متانت.
17- دارا بودن دو صفت بشیر و نذیر همانند انبیاء (فَبَعثَ اللهُ النَبیینَ مُبَشرینَ وَ مُنذِرین (بقره 213 )
18- توجه به صلاحیتهای تخصصی خانواده با الگوگیری ازحضرت زهرا« سلام الله علیها » و امام علی« علیه السلام » .
1/18ـ عامل بودن:
هدف تعلیم و تربیت دینی آنها ارائه اطلاعات و معارف دینی به فرزندان نیست، هدف آن است که فرزندان از آموختههای خود در این زمینه استفاده کنند (هدف رفتاری).
2/18ـ نقش الگویی:
در تعلیم و تربیت دینی عوامل گوناگونی دست به دست هم میدهند تا بستر مناسبی برای رشد فرزندان مهیا شود این عوامل را باید در محیط خانه و در پدر و مادر و در مسایل مربوط به وراثت تا خویشان دوستان محل زندگی، همکلاسیها و معلمان و کتاب و مواد آموزشی گوناگون جستجو کرد.
3/18ـ سعه صدر:
پدر و مادر میدانند که فرزندان مانند هر انسان ممکن است اشتباه و خطا کند و متناسب با سن خود احساسات مختلف دارد. حالات مختلفی در او بروز میکند گاهی تند میشود: گاهی پرخاشگر است و گاه انزواطلب و گوشهگیر گاه مطیع است وگاه به تندی اعتراض میکند و همه چیز را زیر سؤال میبرد والدین بامدارا و سعه صدر فرزندان خود را از بحرانها عبور داده و سالم به سر مترل مقصود برسانند.
4/18ـ احترام به بنیاد اساسی شخصیت فرزندان:
والدین باید محیطی را به وجود آورند که بنیاد اساسی شخصیت مورد احترام قرار گیرد یعنی نتایج اعتقادات را باید بدون محکوم کردن اشخاص بررسی کند و فرد خاصی را که عقیده خاص دارد موردحمله قرار ندهند. در چنین محیطی فرزند میتواند تفاوت یک عقیده را با عقاید دیگر بررسی کند و آزادانه به تجدید بنای موقّت اعتقادات خود بپردازد. ضمناً برای ایجاد دین باوری در فرزند، وی باید تجلّی گفتار را در عمل و رفتار بزرگترهای خانواده ببیند: قرآن میفرماید برای چه به آنچه میگوئید عمل نمیکنید.
5/18: در بیان سیرهها باید زبانی بسیار جذاب واضح رسا، بلیغ به کاربُرد. و از بیان کلاسیک و کلیشهای پرهیز نمود.
راه حل ها در موردموضوع
1ـ برپایی نماز جماعت در محیط خانه. (در مواردی خاص)
2ـ اصلِ نماز بر جماعت است، همانگونه که میدانیم در« ایّاک نعبد» تنها تو را میپرستیم لذا نماز جماعت تبلور اتحاد و همبستگی است.
3ـ پرهیز والدین از بحثهای بیمورد و مشاجرات لفظی، بالاخص در حضور فرزندان، و ایجاد زمینهی مناسب در خود برای دعوت دیگران به وحدت و شرکت در جماعات چرا که« در رطب خورده منع رطب کی کند».
4ـ دستگیری از خانوادههای متدین تهی دست برای تشویق آنها به شرکت در نمازهای جماعت و تقویت،وحدت و یکپارچگی.
5ـ ارائه راهکارهای عملی و قابل دستیابی نقش نماز در اتحاد ملّی و انسجام اسلامی با محوریت خانواده دینی.
6ـ از خانوادهها دعوت شود که در اوقات مقتضی در نماز جماعت مدارس حضور پیدا کرده تا دانشآموزان به امر نماز علاقه بیشتری پیدا کنند.
7- دادن نقش فعال و تاثیر گذار به نمازگزاران مساجد.
8ـ فعال شدن ائمه جماعات مساجد در ایجاد زمینهی مساعد برای حضور دانشآموزان در مساجد.
9ـ احیای نقش تربیتی مساجد در جامعه و برگزاری مراسم تجلیل از دانشآموزان برتر در مساجد محل .
10ـ بررسی دلیل پررنگ بودن مسائل منفی در جامعه دینی .
11ـ توجیه خادم و هیأت امنای مساجد،دقت درطولانی نشدن نمازجماعت و مراسمات مسجد.
12ـ توجیه جوانان نسبت به چرایی نماز و دیدن جلوههای زیبای آن.
13ـ استفاده ابزاری نکردن از جوانان از مسائل فرهنگی .
14ـ جدی گرفتن نماز در برنامه های آموزشی و تربیتی.
15ـ جلوگیری از سیاست بازی بعضی مسئولین تا بهتر به وظایف فرهنگی خود برسند.
16ـ دقت در رفاه زدگی عدهای از مذهبیها که با رها کردن زندگی ساده خود به تجمل گرایی رسیده اند.
17ـ توجه به خواستههای فطری جوانان.
18ـ مردمی کردن برنامههای نماز و سادهزیستی متولیان مذهبی همراه با نفی تجملگرایی.
19ـ بیان نمازهای مهم و تاریخی مثل نماز در اسارت و نماز آیت الله خوانساری.
20ـ نمایش نماز و سجده شکر متفکران و دانشمندان جوان و ورزشکاران.
21ـ نمایش نماز بیماران ـ معذوران و مسافران برای القاءِ اینکه نماز تحت هیچ شرایطی ترک نمیشود.
22ـ دقت در فضای اندک بعضی ازنمازخانه های مدارس و پارکها.
- ۹۳/۰۱/۲۴