نماز و ورزش
نمازنشان بندگی است
تأثیر نماز بر آرامش عضلات :
دانش پزشکی، امروزه به اثبات رسانده است که اگر شخصی حدود ساعت 10 شب بخوابد و ساعت 5 صبح از خواب بیدار شود( یعنی 7 ساعت خواب) در ساعت 1 بامداد، در بدن او برخی مواد شیمیایی شبه مورفین که به عنوان گروهی اندورفین ها و آنکفالین ها نامگذاری شده اند، ترشح می شوند که این مواد اثر مستقیم بر روی قسمت های مختلف بدن از جمله عضلات اسکلتی دارند و منجر به راحتی (relaxation) عضلانی، در طول روز بعدی برای فرد می شوند.
انسانی که مقید به نماز صبح باشد به این مهم دست پیدا میکند.
اما چنانچه شخص در ساعت 12 شب بخوابد و صبح روز بعد، ساعت 10 صبح از خواب بلند شود (یعنی حدود 10 ساعت خواب)، اندروفین ها و آنکفالین ها بر خلاف حالت قبلی، افزایش ترشح کافی نخواهند داشت و در نتیجه سبب می شود با این که شخص حدود 3 ساعت بیشتر از حالت قبلی خوابیده است، از آرامش و استراحت عضلانی به اندازه کافی بهره مند نشود و درست به همین علت است که هر چه خواب انسان بیشتر ادامه پیدا کند و مثلاً تا ساعت 10 صبح به درازا بکشد، احساس خستگی و کوفتگی عضلانی پس از آن، بیشتر خواهد بود.
فریضه نماز با اثر درخشان و بی نظیری که در ایجاد سلامت خواب دارد (و به جنبه هایی از آن در قسمت های قبل اشاره نمودیم) در این مورد نیز نقش بسیار مؤثری ایفا می کند، چرا که نماز صبح ضمن ایجاد الزام و وجوب برای سحر خیزی، انسان را خود به خود به سوی یک آرامش عضلانی ناشی از مواد شیمیایی درون زا سوق می دهد.
بزرگان عرصه علم و اندیشه مانند استاد شهید مرتضی مطهری (ره) نیز برنامه زندگی خود را بر مبنای خوابیدن در ساعت حدود 10 شب و برخاستن از خواب، حدود نیم ساعت قبل از اذان تنظیم کرده بود تا از مواهب خدادادی و بی حد و حصر نماز، حداکثر فیض و بهره را ببرد. در حرکات حین نماز اعم از قیام و قعود و رکوع و سجود، جنبه هایی از نرمش عضلانی و ورزش بدنی را بجویند و آن را با نرمش های متداول دیگر که منجر به استراحت و آمادگی عضلانی می شوند، مقایسه کنند. اما دیدگاه ما به آرامش عضلانی ناشی از نماز، از دریچه دیگری است.
دکتر دیاب و دکتر قرقوز مى گویند:
درحقیقت نماز هم عبادت است و هم ورزش بدنى و روحى ... و مى توان ادعا کرد که قرآن در تطبیق ورزش هاى سبک که امروزه به ورزش هاى سوئدى معروفند، پیشتاز بوده است .
آنچه ورزش نماز را از سایر ورزش ها ممتاز مى نماید، توزیع مناسب آن در طول شبانه روز است ان الصلوة کانت على المومنین کتابا موقوتا. دانشمندان نیز ثابت کرده اند که بهترین نوع ورزش ، ورزشى است که تکرار شود و در طول روز توزیع گردد و خسته کننده نباشد و انجام آن براى هر کس امکان پذیر باشد، که تمام این ویژگى ها در حرکات نماز فراهم است .
( کتاب راز نیایش(فواید طبی و درمانی نماز) از گودرز نجفی)
فواید ورزشى حاصله از نماز را مى توان به شرح زیر خلاصه نمود:
1- نشاط بخشیدن به کار قلب و دستگاههاى گردش خون .
2- بهبود فعالیتهاى مغزى به دلیل کمک به تغذیه بهتر آن .
3- تقویت جداره شریانهاى مغزى و حفظ حالت ارتجاعى آنها که در نتیجه آن ، در مقابل پاره شدن و خونریزى مقاوم خواهند شد.
4- آماده کردن بدن براى مقابله با پیشامد حالت هاى ناگهانى که ممکن است بسیارى از مردم دچار آن شوند؛ مثل سرگیجه و سیاهى رفتن چشم و بیهوشى هاى زود گذر.
5- آرامش روحى و اعتماد به نفس .
ازحضرت علی علیه السلام منقول است که : مؤمن بردست راست و رو بقبله میخوابد اما پادشاهان بر دست چپ میخوابند. همچنین در روایتی از حضرت صادق ع منقول است که دراکثر اوقات رسول خدا رو بقبله مى نشست.
امروزه تحقیقات علمی ثابت کرده است که : اگر رو به قبله بخوابیم آهن در جدار رگ ها رسوب نمی کند و آهن بدن افزایش می یابد و تصلب شرایین و عوارض قلبی ایجاد نخواهد شد .همچنین به کبد که قسمت کننده آهن بدن است ، لطمه شدید وارد نمی شود.
منظور از روبه قبله خوابیدن این است که سر روبه مغرب و پا رو به مشرق قرار گرفته و صورت رو به قبله باشد . تامین مناسب آهن بدن برای دختران نوجوان بیش از دیگران ، ضروری به نظر می رسد.
یک دانشمند آمریکایی به نام "رامشاندرن" در تحقیقی که در مورد وضعیت بدن انسان هنگام نمازخواندن، با مجموعهای از پژوهشگران آمریکایی انجام داد، به فعالیت بیشتر مغز انسان و آرامش روحی هنگام نماز آگاه شد.
در این تحقیق علمی، مشخص شدن این وضعیت پس از 50 ثانیه از آغاز نماز ، آشکارمیشود. براساس این بررسی ، آمده است:
میانگین ضربان قلب و احتمال لخته شدن خون به صورت مشترک در حین نماز بین20 الی 30 درصد کاهش می‌یابد و همچنین پوست بدنمقاومت بیشتری پیدا میکند.
همچنین در عکسهایی که از مغز در هنگام نماز گرفته شده است، فعالیت مغز نمازگزار به صورت قابل توجهی در مقایسه با حالتهای عادی افزایش پیدا میکند و نورونهای عصبی به صورت نورانی در اشعه های دریافتی از مغز به نمایش در میآید.
روزنامه "واشنگتنپست" در این رابطه نوشت: این تحقیقات علمی اسرار نهان مغز انسان را روشن میکند. روزنامه " ساینس" نیز با تقدیر از اینگونه تحقیقات بر رابطه قطعی دین و علم تاکید کرد.
سایت :abna.ir
تحقیقات نشان داده است،پائین آمدن سر به هنگام سجده منجر به جمع شدن خون در رگهای مغز می‌شود و هنگامی کهسر به صورت ناگهانی به طرف بالا می‌رود، فشار داخل رگها کاهش می‌یابد و این حرکت درهر رکعت نماز شش بار در خلال رکوع و سجود تکرار می‌شود یعنی 102 بار در شبانه روز واین در حالی است که انسان فقط نمازهای واجب را به جا آورد.
حال اگر شخصنمازگزار، نمازهای نافله را نیز به جا آورد، این رقم به 312 بار در شبانه روز و 9360 بار در ماه می‌رسد که در هر حرکتی رگهای خونی منقبض و منبسط شده و بر نرمی وقدرت جداره و عضلات آن افزوده می‌شود.
علاوه بر این آرامش روحی و صفای ذهنی حاصلاز نماز موجب می‌شود مغز به شکل مطلوبتر و بهتری به فعالیت خود ادامه داده و تفکربه نحو احسن صورت پذیرد
کتاب راز نیایش، گودرز نجفی، ص 87.))
ستون فقرات :
مهم ترین قسمت بدن که نقش بسزایی در داشتن وضعیت صحیح بدن ایفا می کند، ستون فقرات می باشد. ستون فقرات دارای قوس های طبیعی است که باید آن ها را در وضعیت طبیعی خودشان همواره حفظ کرد.هنگامی که وضعیت بدن در حالت مناسب می باشد:
1- هنگام نشستن، ایستادن و خوابیدن کمترین فشار و استرس روی عضلات و رباط های بدن اعمال می گردد.
2- وضعیت ستون فقرات در حالت استراحت و خنثی می باشد.
3- اعضاء حیاتی بدن در مکان صحیح قرار دارند.
4- عملکرد طبیعی دستگاه عصبی شما بهتر صورت می پذیرد. و بهترین جهت به سمت قبله است که در ادامه توضیح داده می شود.
5- در دراز مدت بر روی دستگاه گوارش- تنفس- عضلات – رباط ها و استخوان های بدن تاثیر می گذارد.
6- استخوان ها و مفاصل در وضعیت صحیح خود قرار دارند و کارایی عضلات حداکثر می باشد.
7- تحلیل و سایش نابهنجار مفاصل کاهش یافته و از التهاب مفاصل جلوگیری به عمل می آید.
8- از ثابت قرار گرفتن ستون فقرات در وضعیت غیر طبیعی جلوگیری می کند.
9- از مشکلات کمردرد و دردهای عضلانی جلوگیری می کند.
10- از خستگی جلوگیری می کند زیرا استفاده بهینه از عضلات بدن انرژی مصرفی بدن را کاهش می دهد.
11- در بهبود ظاهر موثر است.
نحوه صحیح ایستادن در شکل زیر به طور کامل و واضح مشخص شده است.
اما توضیحاتی راجع به صحیح ایستادن :
سر بایستی قائم و راست باشد. سر را به جلو و چانه را بداخل بدهید. چانه را به عقب و به پهلو کج نکنید. قفسه سینه را جلو نگاه داشته و استخوان کتف را عقب نگاه دارید. زانوها را صاف نگاه داشته و فرق سرتان را به سمت سقف بکشید. شکم را بداخل دهید. باسن را به عقب و یا جلو کج نکنید. هنگام ایستادن وزن خود را روی هر دو پا توزیع کرده و بیشترین وزن خود را به روی زیر انگشت شست پا اعمال کنید و نه پاشنه پا. بهتر است پاها را نیز به اندازه عرض شانه از هم باز کنید.(درست هنگام ایستادن در نماز).پیرامون زمین را میدان مغناطیسی که مغناطوکره نامیده می شود احاطه کرده است. البته قطب های میدان مغناطیسی زمین با قطب های جغرافیایی آن منطبق نیستند.
هارولد بور از دانشگاه ییل برای اولین بار به وجود میدان مغناطیسی در اطراف موجود زنده پی برد. نزدیک به 70% از بدن ما را آب فراگرفته و مولکول های آب به صورت دو قطبی هستند و زمانی که ما در معرض یک میدان مغناطیسی خارجی قرار می گیریم این مولکولها در جهت آن میدان قرار می گیرند و این پدیده باعث به هم ریختگی نظم میدان مغناطیسی ما می شوند.
میدان مغناطیسی زمین:
بر طبق تصاویر به دست آمده از میدان مغناطیسی زمین، اگر انسان در ره نقطه از زمین روبه قبله بایستد ، میدان مغناطیسی بدنش بر میدان مغناطیسی زمین منطبق می گردد.
مستحب است رو به قبله بخوابیم : چون در جریان مغناطیسی زمین می خوابیم آهن بدن تنظیم شده و همیشه سالم می مانیم و به عوارض قلبی دچار نمی شویم . در غیر این صورت آهن در جدار رگها رسوب کرده و آهن بدن کم می شود ، سبب تصلب شرائین و عوارض قلبی گشته و به کبد به عنوان قسمت کننده ی آهن بدن لطمه ی شدیدی می زند. پس طبق سنت پیامبر صلی الله علیه و آله در جریان مغناطیس زمین بخوابید.
(سایت ستاد اقامه نماز یزد)
دانش پزشکی، امروزه به اثبات رسانده است که اگر شخصی حدود ساعت 10 شب بخوابد و ساعت 5 صبح از خواب بیدار شود( یعنی 7 ساعت خواب) در ساعت 1 بامداد، در بدن او برخی مواد شیمیایی شبه مورفین که به عنوان گروهی اندورفین ها و آنکفالین ها نامگذاری شده اند، ترشح می شوند که این مواد اثر مستقیم بر روی قسمت های مختلف بدن از جمله عضلات اسکلتی دارند و منجر به راحتی (relaxation) عضلانی، در طول روز بعدی برای فرد می شوند.
انسانی که مقید به نماز صبح باشد به این مهم دست پیدا میکند.
اما چنانچه شخص در ساعت 12 شب بخوابد و صبح روز بعد، ساعت 10 صبح از خواب بلند شود (یعنی حدود 10 ساعت خواب)، اندروفین ها و آنکفالین ها بر خلاف حالت قبلی، افزایش ترشح کافی نخواهند داشت و در نتیجه سبب می شود با این که شخص حدود 3 ساعت بیشتر از حالت قبلی خوابیده است، از آرامش و استراحت عضلانی به اندازه کافی بهره مند نشود و درست به همین علت است که هر چه خواب انسان بیشتر ادامه پیدا کند و مثلاً تا ساعت 10 صبح به درازا بکشد، احساس خستگی و کوفتگی عضلانی پس از آن، بیشتر خواهد بود.
فریضه نماز با اثر درخشان و بی نظیری که در ایجاد سلامت خواب دارد (و به جنبه هایی از آن در قسمت های قبل اشاره نمودیم) در این مورد نیز نقش بسیار مؤثری ایفا می کند، چرا که نماز صبح ضمن ایجاد الزام و وجوب برای سحر خیزی، انسان را خود به خود به سوی یک آرامش عضلانی ناشی از مواد شیمیایی درون زا سوق می دهد.
بزرگان عرصه علم و اندیشه مانند استاد شهید مرتضی مطهری (ره) نیز برنامه زندگی خود را بر مبنای خوابیدن در ساعت حدود 10 شب و برخاستن از خواب، حدود نیم ساعت قبل از اذان تنظیم کرده بود تا از مواهب خدادادی و بی حد و حصر نماز، حداکثر فیض و بهره را ببرد. در حرکات حین نماز اعم از قیام و قعود و رکوع و سجود، جنبه هایی از نرمش عضلانی و ورزش بدنی را بجویند و آن را با نرمش های متداول دیگر که منجر به استراحت و آمادگی عضلانی می شوند، مقایسه کنند. اما دیدگاه ما به آرامش عضلانی ناشی از نماز، از دریچه دیگری است.
دکتر دیاب و دکتر قرقوز مى گویند:
درحقیقت نماز هم عبادت است و هم ورزش بدنى و روحى ... و مى توان ادعا کرد که قرآن در تطبیق ورزش هاى سبک که امروزه به ورزش هاى سوئدى معروفند، پیشتاز بوده است .
آنچه ورزش نماز را از سایر ورزش ها ممتاز مى نماید، توزیع مناسب آن در طول شبانه روز است ان الصلوة کانت على المومنین کتابا موقوتا. دانشمندان نیز ثابت کرده اند که بهترین نوع ورزش ، ورزشى است که تکرار شود و در طول روز توزیع گردد و خسته کننده نباشد و انجام آن براى هر کس امکان پذیر باشد، که تمام این ویژگى ها در حرکات نماز فراهم است .
( کتاب راز نیایش(فواید طبی و درمانی نماز) از گودرز نجفی)
فواید ورزشى حاصله از نماز را مى توان به شرح زیر خلاصه نمود:
1- نشاط بخشیدن به کار قلب و دستگاههاى گردش خون .
2- بهبود فعالیتهاى مغزى به دلیل کمک به تغذیه بهتر آن .
3- تقویت جداره شریانهاى مغزى و حفظ حالت ارتجاعى آنها که در نتیجه آن ، در مقابل پاره شدن و خونریزى مقاوم خواهند شد.
4- آماده کردن بدن براى مقابله با پیشامد حالت هاى ناگهانى که ممکن است بسیارى از مردم دچار آن شوند؛ مثل سرگیجه و سیاهى رفتن چشم و بیهوشى هاى زود گذر.
5- آرامش روحى و اعتماد به نفس .
ازحضرت علی علیه السلام منقول است که : مؤمن بردست راست و رو بقبله میخوابد اما پادشاهان بر دست چپ میخوابند. همچنین در روایتی از حضرت صادق ع منقول است که دراکثر اوقات رسول خدا رو بقبله مى نشست.
امروزه تحقیقات علمی ثابت کرده است که : اگر رو به قبله بخوابیم آهن در جدار رگ ها رسوب نمی کند و آهن بدن افزایش می یابد و تصلب شرایین و عوارض قلبی ایجاد نخواهد شد .همچنین به کبد که قسمت کننده آهن بدن است ، لطمه شدید وارد نمی شود.
منظور از روبه قبله خوابیدن این است که سر روبه مغرب و پا رو به مشرق قرار گرفته و صورت رو به قبله باشد . تامین مناسب آهن بدن برای دختران نوجوان بیش از دیگران ، ضروری به نظر می رسد.
یک دانشمند آمریکایی به نام "رامشاندرن" در تحقیقی که در مورد وضعیت بدن انسان هنگام نمازخواندن، با مجموعهای از پژوهشگران آمریکایی انجام داد، به فعالیت بیشتر مغز انسان و آرامش روحی هنگام نماز آگاه شد.
در این تحقیق علمی، مشخص شدن این وضعیت پس از 50 ثانیه از آغاز نماز ، آشکارمیشود. براساس این بررسی ، آمده است:
میانگین ضربان قلب و احتمال لخته شدن خون به صورت مشترک در حین نماز بین20 الی 30 درصد کاهش می‌یابد و همچنین پوست بدنمقاومت بیشتری پیدا میکند.
همچنین در عکسهایی که از مغز در هنگام نماز گرفته شده است، فعالیت مغز نمازگزار به صورت قابل توجهی در مقایسه با حالتهای عادی افزایش پیدا میکند و نورونهای عصبی به صورت نورانی در اشعه های دریافتی از مغز به نمایش در میآید.
روزنامه "واشنگتنپست" در این رابطه نوشت: این تحقیقات علمی اسرار نهان مغز انسان را روشن میکند. روزنامه " ساینس" نیز با تقدیر از اینگونه تحقیقات بر رابطه قطعی دین و علم تاکید کرد.
سایت :abna.ir
تحقیقات نشان داده است،پائین آمدن سر به هنگام سجده منجر به جمع شدن خون در رگهای مغز می‌شود و هنگامی کهسر به صورت ناگهانی به طرف بالا می‌رود، فشار داخل رگها کاهش می‌یابد و این حرکت درهر رکعت نماز شش بار در خلال رکوع و سجود تکرار می‌شود یعنی 102 بار در شبانه روز واین در حالی است که انسان فقط نمازهای واجب را به جا آورد.
حال اگر شخصنمازگزار، نمازهای نافله را نیز به جا آورد، این رقم به 312 بار در شبانه روز و 9360 بار در ماه می‌رسد که در هر حرکتی رگهای خونی منقبض و منبسط شده و بر نرمی وقدرت جداره و عضلات آن افزوده می‌شود.
علاوه بر این آرامش روحی و صفای ذهنی حاصلاز نماز موجب می‌شود مغز به شکل مطلوبتر و بهتری به فعالیت خود ادامه داده و تفکربه نحو احسن صورت پذیرد
کتاب راز نیایش، گودرز نجفی، ص 87.))
ستون فقرات :
مهم ترین قسمت بدن که نقش بسزایی در داشتن وضعیت صحیح بدن ایفا می کند، ستون فقرات می باشد. ستون فقرات دارای قوس های طبیعی است که باید آن ها را در وضعیت طبیعی خودشان همواره حفظ کرد.هنگامی که وضعیت بدن در حالت مناسب می باشد:
1- هنگام نشستن، ایستادن و خوابیدن کمترین فشار و استرس روی عضلات و رباط های بدن اعمال می گردد.
2- وضعیت ستون فقرات در حالت استراحت و خنثی می باشد.
3- اعضاء حیاتی بدن در مکان صحیح قرار دارند.
4- عملکرد طبیعی دستگاه عصبی شما بهتر صورت می پذیرد. و بهترین جهت به سمت قبله است که در ادامه توضیح داده می شود.
5- در دراز مدت بر روی دستگاه گوارش- تنفس- عضلات – رباط ها و استخوان های بدن تاثیر می گذارد.
6- استخوان ها و مفاصل در وضعیت صحیح خود قرار دارند و کارایی عضلات حداکثر می باشد.
7- تحلیل و سایش نابهنجار مفاصل کاهش یافته و از التهاب مفاصل جلوگیری به عمل می آید.
8- از ثابت قرار گرفتن ستون فقرات در وضعیت غیر طبیعی جلوگیری می کند.
9- از مشکلات کمردرد و دردهای عضلانی جلوگیری می کند.
10- از خستگی جلوگیری می کند زیرا استفاده بهینه از عضلات بدن انرژی مصرفی بدن را کاهش می دهد.
11- در بهبود ظاهر موثر است.
نحوه صحیح ایستادن در شکل زیر به طور کامل و واضح مشخص شده است.
اما توضیحاتی راجع به صحیح ایستادن :
سر بایستی قائم و راست باشد. سر را به جلو و چانه را بداخل بدهید. چانه را به عقب و به پهلو کج نکنید. قفسه سینه را جلو نگاه داشته و استخوان کتف را عقب نگاه دارید. زانوها را صاف نگاه داشته و فرق سرتان را به سمت سقف بکشید. شکم را بداخل دهید. باسن را به عقب و یا جلو کج نکنید. هنگام ایستادن وزن خود را روی هر دو پا توزیع کرده و بیشترین وزن خود را به روی زیر انگشت شست پا اعمال کنید و نه پاشنه پا. بهتر است پاها را نیز به اندازه عرض شانه از هم باز کنید.(درست هنگام ایستادن در نماز).پیرامون زمین را میدان مغناطیسی که مغناطوکره نامیده می شود احاطه کرده است. البته قطب های میدان مغناطیسی زمین با قطب های جغرافیایی آن منطبق نیستند.
هارولد بور از دانشگاه ییل برای اولین بار به وجود میدان مغناطیسی در اطراف موجود زنده پی برد. نزدیک به 70% از بدن ما را آب فراگرفته و مولکول های آب به صورت دو قطبی هستند و زمانی که ما در معرض یک میدان مغناطیسی خارجی قرار می گیریم این مولکولها در جهت آن میدان قرار می گیرند و این پدیده باعث به هم ریختگی نظم میدان مغناطیسی ما می شوند.
میدان مغناطیسی زمین:
بر طبق تصاویر به دست آمده از میدان مغناطیسی زمین، اگر انسان در ره نقطه از زمین روبه قبله بایستد ، میدان مغناطیسی بدنش بر میدان مغناطیسی زمین منطبق می گردد.
مستحب است رو به قبله بخوابیم : چون در جریان مغناطیسی زمین می خوابیم آهن بدن تنظیم شده و همیشه سالم می مانیم و به عوارض قلبی دچار نمی شویم . در غیر این صورت آهن در جدار رگها رسوب کرده و آهن بدن کم می شود ، سبب تصلب شرائین و عوارض قلبی گشته و به کبد به عنوان قسمت کننده ی آهن بدن لطمه ی شدیدی می زند. پس طبق سنت پیامبر صلی الله علیه و آله در جریان مغناطیس زمین بخوابید.
(سایت ستاد اقامه نماز یزد)
